کلیه سویه های شناخته شده ویروس کرونا ( امیکرون ، دلتا و… ) به روش PCR قابل تشخیص است و در آزمایشگاه تشخیص طبی، پاتولوژی و ژنتیک پزشکی جم (رشت) انجام میشود.
با انجام به موقع آزمایش امیکرون و متوجه شدن از اینکه آیا به ویروس مبتلا شدید یا خیر ، هر جه زودتر درمان بیماری را شروع کنید.
آزمایش ژنتیک در ازدواج های فامیلی ضروری است
این روزها آزمایش ژنتیک به آزمایشی ضروری و لازم قبل از ازدواج تبدیل شده است . انجام آزمایش ژنتیک از بسیاری از بیماری های مادرزادی جلوگیری میکند و امکان تولد نوزادانی با نقص مادرزادی را به حداقل میرساند .آزمایش ژنتیک انواع مختلفی دارد که هزینه های متفاوتی دارند اما هرچقدر هم برای انجام آزمایش ژنتیک هزینه کنید بهتر از تولد نوزادی با نقص مادرزادی است .آزمایش ژنتیک
برای آن که بدانیم یک فرد یا خانواده لازم است آزمایش ژنتیک انجام دهند یا خیر لازم است ابتدا مورد مشاوره قرار گیرند. مشاوره ژنتیک حتما می بایست توسط پزشک متخصص ژنتیک یا پزشک آموزش دیده و دارای مجوز فعالیت مشاوره ژنتیک انجام گیرد. نکته مهم آن است که یاد آوری شود که مشاوره قبل و بعد از انجام آژمایش ژنتیک لازم است.فعالیت مشاوره به طور کلی از فعالیت آزمایشگاه جدا و مستقل است.
ما در منطقه ای زندگی می کنیم که ازدواج فامیلی زیاد در آن رخ می دهد. رویدادی که یکی از عوامل مهم افزایش بیماری های ژنتیک محسوب می شود. اما همچنان می بینیم خانواده هایی با وجود مشکلات ژنتیک، دو تا سه فرزند به دنیا می آورند و هنوز نمی دانند می شود از تولد این بیماران با آزمایش ژنتیک پیشگیری کرد.
فقط حدود 10 نوع آزمایش ژنتیک است که بیمه ها آنها را قبول دارند؛ در حالی که برخی آزمایش ها مانند آزمایش متابولیک حدود 5میلیون تومان هزینه دارد و خانواده ها از عهده هزینه های آن برنمی آیند.
نباید به برخی آزمایش های ژنتیک به صورت مقطعی نگاه کنیم، چراکه در آن صورت گرانقیمت به نظر می رسد. در حالی که در طول عمر یک فرد انجام یک بار آزمایش ژنتیک هزینه بالایی ندارد البته برخی آزمایش های ژنتیک شناخته شده که برای ازدواج فامیلی و در موارد خاص مانند جلوگیری از تولد نوزاد با عقب ماندگی ذهنی انجام می شود، حدود 170 تا 270 هزار تومان هزینه دارد که بخش عمده ای از آن را بیمه ها پوشش می دهند.
بیماری های متابولیک که در جامعه ایرانی به دلیل ازدواج فامیلی بسیار شایع هستند، به دلیل این که آزمایش های اولیه آن هزینه بالایی دارد و بیمه ها هم حمایتی نمی کنند، همچنان قربانی می گیرند.
کمبود مراکز مشاوره ژنتیک در کشور ما یکی دیگر از مشکلات است. از طرفی علم ژنتیک، رشته ای جدید و نیازمند فناوری های جدید است. با وجود این، ده ها مثال وجود دارد که نشان می دهد یک فناوری که در کشوری استفاده و منسوخ شده است، هنوز در ایران استفاده می شود.
همه نکاتی که باید درباره آزمایش ژنتیک بدانید
انجام آزمایش ژنتیک در ازدواج های ضروری است
آزمایش های ژنتیک با آزمایش روی نمونه های کوچک خون یا بافت های خونی انجام می شود و مشخص می کند آیا شما، همسرتان یا فرزندانتان ژن بعضی از اختلالات ارثی را دارید؟ به کمک آزمایش ژنتیک، پزشکان می توانند ژن های ناقص یا نبود بعضی ژن ها را تشخیص دهند.
زمان مناسب مشاوره ژنتیک
بهترین زمان انجام مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج است، اما در مراحل بعدی یعنی قبل بارداری و حتی پس از زایمان هم انجام مشاوره و آزمایش ژنتیک از تولد نوزادی با مشکلات ژنتیک پیشگیری خواهد کرد یا حداقل روند درمان این مشکلات را با موفقیت بیشتری همراه می کند.
به عنوان مثال، بچه های مبتلا به فنیل کتونوری در صورت تشخیص زودهنگام و مصرف شیر خشک فاقد فنیل آلانین و مواد غذایی با فنیل آلانین کم، زیر نظر متخصص و کار شناس تغذیه از خطر عقب ماندگی ذهنی در امان می مانند؛ در حالی که بدون انجام این آزمایش های ژنتیک یا همان غربالگری، سلامت کودک در خطر است.
همچنین خویشاوندی زوجین، تاثیر بسیاری در بروز بیماری های ژنتیک دارد. بنابراین خانواده ها باید حتی الامکان از ازدواج فامیلی بپرهیزند یا حداقل پیش از ازدواج و بارداری همه آزمایش های ژنتیک را انجام دهند. شاید این آزمایش ها هزینه زیادی به آنها تحمیل کند، اما از تولد یک نوزاد مبتلا به نقص ژنتیک پیشگیری خواهد کرد.
ازدواج فامیلی ممنوع
ازدواج فامیلی، مهم ترین علت ایجاد بیماری های متابولیک ارثی است و این بیماری ها به علت شیوع ازدواج فامیلی در ایران به عنوان بیماری بومی کشور شناخته می شوند، طوری که براساس آمار در ایران از هر 400 تا 500 تولد، یک نوزاد به بیماری متابولیک ارثی مبتلا است.
بیماری متابولیک ارثی که تاکنون حدود 450 تا 500 نوع آن شناخته شده، در اثر انتقال یک ژن معیوب از والدین به فرزند اتفاق می افتد. در این بیماری ها آنزیم هایی که در فعل و انفعالات شیمیایی بدن نقش دارند، وجود ندارند یا مقدارشان کم است.
از بیماری های متابولیک ارثی چه می دانید
بیماری های متابولیک ارثی با استفراغ مداوم شروع می شود و گاهی والدین فکر می کنند فرزندشان به مشکلات گوارشی مبتلاست در حالی که کودک از یک بیماری ژنتیک که قبل از تولد قابل پیشگیری بوده، رنج می برد. البته تعدادی از این بیماری ها قابل کنترل هستند ولی باید با انجام آزمایش ژنتیک تشخیصی، هرچه سریع تر بیماری شناسایی و درمان بیمار آغاز شود.
چون در صورت تاخیر در شروع درمان، کودک دچار عوارضی مثل ضعف مغزی، عضلانی و حرکتی می شود و در معرض عقب ماندگی ذهنی، مشکلات تنفسی حاد، نارسایی های قلبی، بیماری های کبدی، سنگ کلیه و مشکلات چشمی مثل آب مروارید و آب سیاه قرار خواهد گرفت. متاسفانه در ایران تنها چند بیماری انگشت شمار مثل سندرم داون، هایپوتیروئیدی، فنیل کتونوری و تالاسمی با آزمایش ژنتیک و در طرح غربالگری نوزادان قابل شناسایی است؛
در حالی که تشخیص بیماری های متابولیک پرعارضه، نیاز به آزمایش ژنتیک پیشرفته و تخصصی پرهزینه دارد و متاسفانه بیمه ها هم زیر بار پرداخت این هزینه های میلیونی نمی روند. در حالی که دولت با اختصاص بودجه به این بخش می تواند جلوی عوارض ناشی از این بیماری ها را که بمراتب پرهزینه تر هستند، بگیرد.
اصلاح یک باور اشتباه
یک اشتباه مردم این است که می گویند بین بستگان ما ازدواج فامیلی زیاد اتفاق افتاده و بچه ها سالم اند، در صورتی که این تفکر کاملا اشتباه است چون احتمال دارد با تولد هر نوزاد، این ژن های مغلوب درکنار هم قرار بگیرند و سبب بروز بیماری شوند. به طور کلی در همه انسان ها 7تا 8 ژن معیوب وجود دارد که در ازدواج های غریبه احتمال این که ژن های معیوب زوجین کنار هم قرار بگیرد، حدود دو درصد است و این رقم در مورد ازدواج های فامیلی به دلیل مشترک بودن اجداد زوجین سه تا چهار برابر بیشتر از ازدواج با فرد غیر فامیل و به اصطلاح غریبه است.
هرچه ازدواج فامیلی نزدیک تر باشد (مانند ازدواج دختر عمو با پسر عمو) خطر بیماری مادرزادی جنین و نوزاد بیشتر می شود و گاهی تا دوازده برابر افزایش می یابد. البته مشاوره و آزمایش ژنتیک دو فرآیند کاملا جدا از هم هستند. مشاوره ژنتیک مهارتی خاص است؛
فرآیندی که پزشک اطلاعات یا همان شجره نامه را از فرد یا خانواده او می گیرد، آن را ترسیم می کند و باتوجه به نسبت فامیلی از طریق فرمولی خاص میزان خطر برای کل بیماری های ژنتیک و خاص محاسبه می شود و ممکن است در طول این فرآیند آزمایش خاصی هم انجام گیرد. پس از آن زوج یا زوجین وارد مرحله آزمایش ژنتیک و به آزمایشگاه های تخصصی ارجاع می شوند.
بیماری های مختلفی هستند که سلامت شما را تهدید می کنند، به همین سبب لازم است تا همیشه مراقب بوده و از ابتلا به آنها پیشگیری کنید. سلامت زنان در مواجه با برخی بیماری ها بسیار بیشتر از آقایان در معرض خطر قرار دارد، و همچنین برخی بیماری ها نیز مختص بانوان هستند؛ به همین سبب پزشکان توصیه می کنند تا تمامی بانوان این آزمایش ها را انجام دهند تا در صورت ابتلا به سرعت مراحل درمانی آغاز شود.
غربالگری سرطان دهانه رحم همانند تست پاپ اسمیر است و مشابه بررسی ویروس پاپیلومای انسانی یا همان HPV انجام می گیرد.
بهتر است زنان ۲۱ تا ۶۵ ساله هر سه سال یک بار و زنان ۳۰ تا ۶۵ ساله هر پنج سال یک بار این تست را همراه با تست پاپ اسمیر انجام دهند.
در این دو نوع تست، به دنبال سلول های تغییر یافته هستند و ممکن است برای بررسی های بیشتر نیاز به آزمایش های دیگری مانند بیوپسی باشد. با کمک این آزمایشات می توان سرطان رحم را در مراحل اولیه شناسایی و با آن مقابله کرد.
آزمایش غربالگری سرطان کولورکتال
این آزمایش به صورت کولونوسکوپی انجام می گیرد و پیشنهاد می شود بزرگسالان بین سنین ۵۰ تا ۷۵ سال آن را انجام دهند. برای افراد ۷۶ تا ۸۵ ساله این پزشک است که تصمیم می گیرد نیاز به این نوع غربالگری وجود دارد یا خیر. در هر حال با فرض طبیعی بودن وضعیت فرد، این آزمایش باید هر ۱۰ سال یک بار تکرار گردد.
ماموگرافی روش کاملی نیست، اما در حال حاضر موثرترین روش برای تشخیص سرطان سینه است.اگر تشخیص این بیماری زودهنگام باشد، می توان سرعت گسترش آن را کاهش داد
کولونوسکوپی یک روش مهم جهت تشخیص سرطان روده بزرگ است. همچنین می توان از این طریق ضایعاتی مانند پولیپ روده را که ممکن است بعدها به سرطان تبدیل شوند، شناسایی کرد.
متأسفانه اغلب بانوان این موضوع را جدی نمی گیرند، در حالی که سرطان روده ی بزرگ یکی از سه سرطان شایع در بین زنان دنیاست. اگر در خانواده و اقوام تان سابقه ی ابتلا به این بیماری وجود دارد، نیاز است پیش از سن ۵۰ سالگی و بیش از یک بار در هر ده سال تست غربالگری سرطان کولورکتال را انجام دهید.
آزمایش غربالگری سرطان سینه
این آزمایش با روش ماموگرافی انجام می شود و توصیه شده است زنان بین ۵۰ تا ۷۴ سال و ۴۰ تا ۴۹ سال و مهم تر از آن زنان بالای ۷۵ سال با پزشک در مورد انجام ماموگرافی صحبت کنند.
اگر فرد در معرض خطر متوسط است، بهتر است هر سال یک بار این آزمون را انجام دهد. اگر سابقه ی خانوادگی ابتلا به سرطان سینه و یا سرطان تخمدان را دارید، احتمالا پزشک توصیه می کند به طور مکرر غربالگری سرطان سینه را انجام دهید.
ماموگرافی روش کاملی نیست، اما در حال حاضر موثرترین روش برای تشخیص سرطان سینه است.اگر تشخیص این بیماری زودهنگام باشد، می توان سرعت گسترش آن را کاهش داد.
آزمایش فشار خون
این آزمایش به صورت اندازه گیری سرعت جریان خون در رگ های بازو انجام می شود و بزرگسالان بالای ۱۸ سال باید به آن توجه کنند. به طور معمول انجام دادن یک بار در سال این تست کافی است. این موضوع بدان جهت اهمیت دارد که بیماری قلبی به یک قاتل در بین جوامع مخصوصا جامعه ی زنان تبدیل شده است و فشار خون بالا یک عامل خطر مهم آن می باشد.
برنامه غذایی سالم، ورزش و در مواردی مصرف دارو به تعدیل فشار خون کمک می کند. این نکته بسیار مهم است که با کمک روش های موثر از افزایش فشار خون که در نهایت منجر به بیماری قلبی، سکته ی مغزی و زوال شناختی خواهد شد جلوگیری نماییم.
آزمایش چربی خون
در این آزمایش، سه نوع چربی خون شامل کلسترول خوب (HDL)، کلسترول بد(LDL) و تری گلیسیرید بررسی می شوند. سطح تری گلیسرید بیشتر تحت تأثیر آن چیزی است که به تازگی خورده اید. به همین دلیل آزمایش چربی خون به طور ناشتا (۱۲ ساعت چیزی نخورید) انجام می شود.
زنان ۴۵ سال به بالا که در معرض خطر زیاد بیماری های قلبی قرار دارند و زنان ۲۰ تا ۴۵ سال که در معرض خطر بیش از حد هستند، باید این آزمون را انجام دهند. اگر فردی سالم هستید، هر یک سال یک بار این تست را انجام بدهید.
کلسترول خون بالا با بیماری های قلبی، حمله ی قلبی و سکته ی مغزی در ارتباط است. به همین دلیل تنظیم یک برنامه ی زندگی سالم از شما مراقبت خواهد کرد.
ورزش، تغذیه ی مناسب و داشتن وزن ایده ال به خصوص در زمان یائسگی بسیار حائز اهمیت است، زیرا هورمون استروژن کلسترول خوب را افزایش می دهد، اما در دوران یائسگی به دلیل کاهش این هورمون جنسی، فرد در معرض خطر بالاتری قرار دارد.
آزمایش قند خون
برای بررسی دیابت نوع دو و یا پیش دیابت، انجام تست میزان قند خون یا ادرار معمول است. زنان دارای اضافه وزن و چاق ۴۰ تا ۷۰ ساله باید هر سال این تست را انجام دهند.
دیابت نوع دو یکی از بزرگ ترین عوامل خطر ابتلا به بیماری قلبی می باشد. همچنین دیابت ممکن است منجر به افسردگی و اختلالات غذا خوردن که در بین زنان شایع ترند، شود.
آزمایش غربالگری پوکی استخوان
آزمایش بررسی تراکم استخوان بر روی زنان ۶۵ سال به بالا انجام می گیرد.
اگر شما از افراد در معرض خطر نیستید، هر ده سال یک بار انجام این آزمایش کافی است، اما زنان دارای سابقه ی خانوادگی ابتلا به پوکی استخوان و یا شکستگی های قبلی استخوان، باید هر سال این آزمایش را انجام دهند.
آزمایش غربالگری افسردگی
توصیه می شود تمامی افراد بزرگسال با یک روانپزشک یا روانشناس در مورد سلامت روان خود صحبت کنند. بهتر است این کار هر از چند گاهی انجام شود. متأسفانه اغلب افراد زمانی متوجه افسردگی خود می شوند که علائمی شدید در آن ها بروز می یابد.
افسردگی در زنان دو برابر مردان است و می تواند به راحتی زندگی آنان را تحت الشعاع قرار دهد. تنها نباید به فکر سلامت جسم بود، بلکه سلامت روان هر فرد هم مهم است.
سلول های ملتهب یا آسیب دیده کبدی، بیشتر از حد طبیعی برخی موادشیمیایی مثل آنزیم های کبدی را وارد جریان خون می کنند و در نتیجه، باعث افزایش آنزیم های کبدی در آزمایش خون می شوند. کبد یا جگر، یکی از غدد مهم در بدن است که در فعالیت‌های سوخت‌وساز بدن مانند گوارش غذاها نقش دارد.
تمام خون دستگاه گوارش توسط سیاهرگی به نام ورید باب جمع‌آوری شده و وارد کبد میشود و تمام مواد جذب شده از لوله گوارشی از کبد عبور می‌کنند.
دیگر کارهای کبد به دام انداختن سموم بدن و تصفیه آنها با تبدیل کردنشان به مواد بی ضرر است. همچنین، این کبد است که متابولیسم داروها را در بدن بر عهده دارد.
شرکت در خون سازی (در دوران پیش از تولد) و مقاومت در برابر عفونت‌ها، فراهم ساختن سریع انرژی در هنگام ضرورت، ذخیره آهن و… از دیگر فعالیت های کبد است.
افزایش آنزیم های کبدی می تواند نشان دهنده التهاب یا آسیب سلول های کبدی باشد. سلول های ملتهب یا آسیب دیده کبدی، بیشتر از حد طبیعی برخی موادشیمیایی مثل آنزیم های کبدی را وارد جریان خون می کنند و در نتیجه باعث افزایش آنزیم های کبدی در آزمایش خون می شوند.
آنزیم های کبدی افزایش یافته معمولا عبارتند از:
۱- آلانین ترانس آمیناز (ALT یا SGPT)
۲- آسپارتات ترانس آمیناز (AST یا SGOT)
افزایش آنزیم های کبدی ممکن است در طی یک آزمایش خون معمولی مشخص شود. در بیشتر موارد، آنزیم های کبدی به آرامی و به طور موقتی افزایش پیدا می کنند. بیشتر مواقع، این افزایش آنزیم ها علامت یک مشکل کبدی مزمن و خطرناک نیست.
اگر آزمایش خون نشان داد شما دچار افزایش آنزیم های کبدی هستید، از پزشک علت احتمالی آن را سوال کنید.
علل بالابودن آنزیم های کبدی در آزمایش خون
پزشک با بررسی داروهای مصرفی شما، علائم و سایر آزمایشات، علت افزایش آنزیم های کبدی را مشخص می کند.
علل افزایش آنزیم های کبدی عبارتند از:
– مصرف برخی داروها مثل داروهای استاتین که کلسترول خون را پایین می آورند.
– نوشیدن الکل
– نارسایی قلبی
– هپاتیت A و B و C
– بیماری کبد چرب غیرالکلی
– چاقی
– برخی داروهای مسکن مثل استامینوفن
– هپاتیت الکلی (التهاب کبد در اثر مصرف الکل)
– هپاتیت خودایمنی (التهاب کبد در اثر یک اختلال خودایمنی)
– بیماری سلیاک (آسیب روده باریک در اثر اسیدآمینه گلوتن)
– سیروز کبدی
– عفونت سیتومگالو ویروس
– درماتومیوزیت (یک بیماری التهابی که باعث ضعف عضلات و بثورات پوستی می شود)
– ویروس اپشتین بار
– التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت)
– سکته قلبی
– هموکروماتوز (تجمع آهن خیلی زیاد در بدن)
– کم کاری تیروئید
– سرطان کبد
– بیماری مونونوکلئوز
– دیستروفی عضلانی (بیماری ارثی و مادرزادی که باعث ضعف پیشرونده عضلات می شود)
– التهاب پانکراس
– پلی میوزیت (بیماری التهابی که باعث ضعف عضلات می شود)
– هپاتیت سمی (التهاب کبد در اثر داروها و یا سموم)
– بیماری ویلسون (تجمع بیش از حد مس در بدن)
تغییر آنزیم های کبدی با این داروها
گروهی از داروها که می توانند باعث ایجاد سطح غیرطبیعی آنزیم ها گردند شامل موارد زیر هستند:
– داروهایی که برای کاهش درد استفاده می شوند مانند آسپرین، استامینوفنTynlenol، ایبوپروفن(motrin,Advil)، ناپروکسن(Narosyn)، دیکلوفناک (Voltaren) و فنیل بوتازون (Butazolidine)
– داروهای ضد صرع شامل فنی توئین(Di lantin)، الرپروئیک اسید، کاربامازپین (Tegretol)و فنوباربیتال.
– آنتی بیوتیک هایی مانند تتراسایکلین ها، سولفونامیدها، ایزونیازید(INH)، سولفا متوکسازول، تری متوپریم، نیتروفورانتوئین و …
– داروهای پایین آورنده کلسترول شامل استاتین ها(Lipitor,Pravachol, Mevacor و…) و نیاسین داروهای ضد افسردگی شامل سه حلقه ای ها سطح غیر طبیعی ایجاد شده آنزیم های کبدی معمولاً هفته ها و ماه ها پس از قطع دارو به حالت طبیعی باز می گردند.
بالا بودن آنزیم های کبدی در نوزادان
افزایش آنزیم های کبدی بدون هیچگونه علامت دیگری در شیرخواران و کودکان خردسال معمولا نشان دهنده بیماری خاصی نیست و نیاز به بررسی فوری ندارد.
پژوهشگران با بررسی ۷۲ کودک به ظاهر سالم که دست کم به مدت ۳ ماه میزان آنزیم های کبدی آنان افزایش یافته بود، متوجه شدند، در صورتی که افزایش این آنزیم ها با علایمی نظیر یرقان همراه نباشد، معمولا ظرف مدت چند ماه خود به خود برطرف می شود و به اقدام درمانی خاصی نیاز ندارد.
کنترل کردن آنزیم های کبدی
مسئله بسیار مهم این است که آزمون های دوره ای AST وALT باید در طول زمان انجام شود. تا سطح سرمی افزایش یافته، ثابت مانده یا پایین آمده است، مشخص شود. برای مثال، بیماران تحت درمان با بیماری هپاتیت C مزمن از نظر آزمون های آنزیمی دوره ای باید ارزیابی شوند.
هرگونه پاسخ به درمان باعث کاهش آنزیم های کبدی به سطح طبیعی یا نزدیک سطح طبیعی می شوند، بیماران مبتلا به هپاتیت C که پس از اتمام دوره درمان بیماریشان دوباره عود می کند معمولاً سطح غیر طبیعی آنزیم های کبدی را نشان می دهند.
چه موقع نزد پزشک برویم؟
اگر آزمایش خون نشان داد شما دچار افزایش آنزیم های کبدی هستید، از پزشک علت احتمالی آن را سوال کنید. پزشک ممکن است آزمایشات دیگری برای شما بنویسد تا علت افزایش آنزیم های کبدی را مشخص نماید.
حتی پیش از بارداری هم ابتلا به تیروئید می‌تواند توانایی بارداری را از زن بگیرد و یا منجر به سقط در بارداری شود. خوشبختانه اکثر مشکلات تیروئید که بر قدرت باروری تأثیر می‌گذارند، به راحتی قابل درمان هستند. تنها مشکل تشخیص تیروئید زمانی است که یک خانم باردار با مشکلاتی از قبیل خستگی، یبوست و عدم تحمل گرما به پزشک مراجعه میکند و این در حالی است که این علایم می‌توانند اثرات ناخوشایند بارداری باشند. اگرچه، تشخیص مشکل تیروئید بسیار مهم است، اما لازم است کسانی که پیش از بارداری تیروئید آنها تشخیص داده شده است، اگر قصد بارداری دارند، حتما پیش از بارداری آزمایش تیروئید انجام بدهند. هورمون تیروئید برای رشد طبیعی مغز ضروری است. در اوایل بارداری، جنین هورمون رشد خود را از تیروئید مادر میگیرد. با گذشت زمان غده تیروئید جنین رشد کرده و خودش هورمون رشد تولید میکند. برای تولید هورمون رشد، غده تیروئید به مقدار مشخصی ماده معدنی ید نیاز دارد. بهترین روش برای تأمین ید مورد نیاز جنین، مصرف مکمل دارویی حاوی ید پیش از بارداری است. ناهنجاری تیروئید و سقط خانمی که مشکل کم‌کاری تروئید او بدون درمان باقی مانده باشد، در معرض خطر سقط جنین در سه ماه نخست بارداری قرار دارد. همچنین خانمی که دچار پرکاری تیروئید درمان نشده است، حتی اگر بیماری او ملایم باشد، در معرض خطر سقط جنین قرار دارد. چه کسی باید آزمایش شود؟ علی‌رغم تأثیر مشکل تیروئید بر مادر و کودک، اما انجام آزمایش تیروئید برای همه افراد، موضوعی قابل بحث است. پزشکان توصیه می‌کنند که تمامی زنانی که زمینه ابتلا به تیروئید را دارند و یا علایمی مانند آن را تجربه می‌کنند، تحت آزمایش تیروئید یا TSH قرار بگیرند. هر خانمی که این فاکتور خطرها را داشته باشد، باید پزشک و پرستار خود را در جریان قرار بدهد. به طور ایده‌آل، هر خانمی که قصد دارد باردار شود یا به تازگی متوجه بارداری خود شده است، باید این آزمایش را انجام دهد. کم‌کاری تیروئید و بارداری زمانی که خانمی باردار است، بدن او به میزان کافی هورمون رشد نیاز دارد تا هم جنین در حال رشد را حمایت کند و هم پاسخگوی افزایش سوخت و ساز بدن خود او باشد. اگر شخصی به تیروئید لنفوسیتی مزمن (هاشیماتو) یا کم‌کاری تیروئید مبتلا باشد، ممکن است دچار کاهش بیشتر هورمون رشد شود. بنابراین خانمی که به کم‌کاری تیروئید خفیف مبتلا است و هیچ علامتی ندارد، ممکن است ناگهان پس از بارداری، با علایم کم‌کاری شدید روبه‌رو شود. بنابراین زنانی که با کم‌کاری تیروئید خفیف در دوران قبل از بارداری روبه‌رو هستند و هیچ درمانی انجام نداده‌اند، در دوران بارداری با شرایط پیچیده‌تری برای درمان روبه‌رو میشوند. از آنجایی که ممکن است برخی از علایم و نشانه‌های کم‌کاری تیروئید، همانند علایم اولیه بارداری باشد، باید نسبت به آزمایش تیروئید اهمیت دهید. روش درمانی داروی هورمون تیروئید، به صورت چشمگیری می‌تواند در کاهش خطر بروز پیچیدگی‌های بارداری مانند تولد نوزاد نارس، پره‌اکلامپسی، سقط جنین، خونریزی پس از زایمان، کم‌خونی و جدا شدن زودرس جفت مؤثر باشد. خانمی که تحت درمان کم‌کاری تیروئید قرار دارد، باید به محض مطلع شدن از بارداری خود، آزمایش تیروئید انجام دهد تا اگر نیاز هست دوز داروهای او تنظیم شود. یک یا دو هفته پس از تنظیم دوز دارو نیز دوباره باید سطح TSHخون چک شود. اگرچه سطح هورمون رشد به صورت خودبه‌خود در دوران بارداری افزایش می‌یابد اما، معمولا در اواسط بارداری، افت پیدا میکند. هدف این است که سطح TSH خون در طول بارداری متعادل بماند بنابراین در دوره‌های منظم این مقدار باید چک شود و دوز دارو متناسب با آن تنظیم شود. به طور کلی تفاوت زیادی بین درمان کم‌کاری تیروئید در دوران بارداری و غیر از آن وجود ندارد. تجویز داروی لووتیروکسین سدیم در دوران بارداری بلامانع است و دوز آن باید متناسب با میزان هورمون تیروئید تنظیم شود. زمانی که سطح هورمون در خون ثابت شود، پزشک هر ۶ هفته آزمایش تیروئید از شما میگیرد. پرکاری تیروئید و بارداری تشخیص بیماری پرکاری تیروئید در دوران بارداری کار آسانی نیست زیرا علایم مشترک زیادی بین بارداری و پرکاری تیروئید وجود دارد. ولی با این حال، باید پزشکتان را در جریان هرگونه علامت یا مسئله‌ای را که تجربه می‌کنید، قرار دهید. برای مثال تپش قلب یا تنگی نفس ناگهانی، هردو از علایم پرکاری تیروئید هستند در حالی که بروز آنها در دوران بارداری طبیعی است. معمولا پرکاری تیروئید خفیف، نیازی به درمان ندارد و فقط کافی است به صورت مرتب میزان پیشرفت بیماری مورد بررسی قرار بگیرد. درمان پرکاری تیروئید برای زنان باردار محدود است. داروی رادیواکتیو-یُد که معمولا برای درمان بیماری گریوز مورد استفاده قرار میگیرد، نمی‌تواند در دوران بارداری مصرف شود زیرا به راحتی از طریق جفت به جنین منتقل شده و بر روی غده تیروئید او تأثیر می‌گذارد درنتیجه باعث بروز کم‌کاری تیروئید در جنین میشود. به همین خاطر هدف از درمان پرکاری تیروئید در این دوران، استفاده از کمترین دوز داروی ضد تیروئید است تا آسیبی به جنین وارد نشود. زمانی که سطح TSH خون به حد نرمال رسید، دوز دارو را پایین می‌آورند. پرکاری تیروئید اگر درمان نشده باقی بماند، می‌تواند منجر به مرده‌زایی، تولد نوزاد نارس یا کم وزن و یا تاکیکاردی در جنین شود. حتی نوع خفیف این بیماری نیز می‌تواند باعث سقط در سه ماهه اول بارداری، مشکل قلبی مادرزادی در نوزاد، پره‌اکلامپسى و کم‌خونی شود.
منبع+
ناشتا بودن قبل از انجام آزمایش خون بسیار مهم و ضروری می‌باشد و در دقیق بودن جواب آزمایش تأثیر زیادی دارد. در ادامه علاوه بر ذکر ساعات ناشتایی برای هر آزمایش، به بررسی علل های ناشتایی و نکات لازم قبل از آزمایش می پردازیم.
چرا باید ناشتا باشیم؟
زمانی که غذایی را می‌خوریم، بدن شروع به تجزیه مواد غذایی کرده و سپس این مواد از طریق رگ‌ها وارد جریان خون میشوند.
از آنجایی که خون مورد آزمایش از هر نظر (میزان قندخون، ترکیبات موجود در خون و …) مورد بررسی قرار میگیرد، بنابراین ناشتا نبودن به هنگام دادن خون می‌تواند بر روی جواب آزمایش تأثیر منفی گذاشته و پزشک مربوطه را در تشخیص درست و دقیق، دچار اشتباه نموده و سبب شود پزشک برداشت نادرستی از عملکردهای فیزیولوژیک فرد داشته باشد.
آزمایشات روتین و شرایط ساعات ناشتایی آنها
1- تست CBC (شماش سلولهای خونی): نياز به ناشتايى ندارد و آمادگی خاصی ندارد و در هر زمان قابل انجام است.
2- تست FBS (قند خون ناشتا) :قند خون حدودا ٢ ساعت پس از آخرين وعده غذايى ، كاهش مي يابد، با اين وجود بايد حتما از ٨ ساعت قبل ناشتا باشيد.فقط در برخی موارد به میزان خیلی کم می توان آب نوشید.
3- تست چربي خون : بايد ١٤ ساعت قبل آن ناشتا باشيد، آخرين وعده غذايي تان نيز بايد سبك باشد.اما رژيم غذايى خود را در چند روز اخير تغيير ندهيد تا پزشك بتواند در مورد الگوى غذاييتان تصميم بگيرد.
4- تست سديم، پتاسيم، كلسيم، فسفر: رعايت حدودا ٤ ساعت ناشتايي توصيه مي شود،اما ناشتایی اجبارى نيست.
5- تست كليه ( BUN / CR ) : این تست ها نياز به ناشتايى ندارد.
6- تست اسيد اوريک: برای این تست چهار ساعت ناشتايى توصيه مي شود و باید از خوردن گوشت زياد قبل آزمايش خوددارى كنيد.
7- تست AST / ALT : این تست ها جز تست های کبدی بوده و نياز به ناشتايى ندارد.
8- تست آلكالن فسفاتاز : برای انجام این تست بايد حداقل ٤ ساعت ناشتا باشيد.
9- تست بررسي آهن خون: از ٢ روز قبل، باید ازمصرف ويتامين B12 و مكملهاى آهن خوددارى كنيد. برای این تست حدودا ٤ ساعت ناشتايى توصيه مي شود، اما اجبارى نيست.
10- تستهاى تيروئيدی: تست های تیروئیدی بسیار زیاد هستند که هیچ کدام نياز به ناشتايى ندارند.
11- تست ESR / CRP: این دو تست نياز به ناشتايى ندارند، اما مصرف داروهاى ضدالتهاب مثل NSAID و استامينوفن نتيجه را تحت تاثير قرار مي دهند.
12- تست PT /PTT /INR : هیچ کدام از این تست ها نياز به ناشتايى ندارند.
13- تست هموگلوبين A1c : این تست که میزان هموگلوبین خون را طی 2-3 ماه اخیر نشان می دهد نیاز به ناشتایی و آمادگی خاصی ندارد.
بایدها و نبایدهای قبل از انجام آزمایش خون
– با نوشیدن آب فراوان، بدن خود را سیراب نگه دارید.
– اگر پزشک مربوطه به شما توصیه‌هایی قبل از انجام آزمایش داشته، حتماً انجام دهید.
– لازم به ذکر است که خوردن داروهای زیر قبل از انجام آزمایش مجاز نمی‌باشد:
کورتیکواستروئید، استروژن و یا آندروژن، قرص‌های ضدبارداری، قرص‌های ادرارآور، داروهای ضدافسردگی، برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها و همچنین نیاسین.
قبل از آزمایش قند خون چه چیزهایی را نخوریم؟
انجام آزمایشات خون ضروری است و هر فردی در طول زندگی خود مجبور میشود حداقل یکبار و یا بیشتر آن را انجام دهد. با توجه به نوع آزمایش خونی که انجام می‌دهید لازم است از خوردن و آشامیدن مواد غذایی خاصی خودداری کنید تا جواب آزمایش دقیق و درستی داشته باشید. در برخی موارد ممکن است لازم باشد از خوردن و آشامیدن هر نوع ماده غذایی قبل از انجام آزمایش خودداری کنید و در برخی موارد دیگر نیز ممکن است مجاز باشید که برخی مواد غذایی را بخورید.
در اینجا برخی از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها که قبل از انجام آزمایش قند خون باید از آنها اجتناب کرد، ذکر میشوند.
* قندخون به مقدار بسیار زیادی تحت تأثیر مواد غذایی کربوهیدرات‌دار می‌باشد و یکی از بدترین مواد قندی حاوی کربوهیدرات، نوشابه‌های گازدار می‌باشند، بنابراین از مصرف آنها قبل از انجام آزمایش خون خودداری کنید.
* از آنجایی که آب‌میوه‌های صنعتی حاوی مقادیر زیادی کربوهیدرات، قند مصنوعی و طعم‌دهنده‌ها می‌باشند، لذا از خوردن آنها قبل از انجام آزمایش خون باید اجتناب کرد. کربوهیدرات بالا و همچنین قند فراوان موجود در آب‌میوه‌های مصنوعی باعث خنثی کردن اثر انسولین در بدن شده و در نتیجه جواب آزمایش به دست آمده ارزش چندانی نخواهد داشت. لذا از نوشیدن آب‌میوه‌های مصنوعی قبل از انجام آزمایش خون خودداری کنید.
* قهوه به خودی خود مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه قند و خامه موجود در اکثر قهوه‌های آماده مشکل‌ساز می‌باشد. دقیقاً مانند آب‌میوه‌های غیرطبیعی، خامه و قند فراوان موجود در قهوه‌های آماده سبب خنثی شدن عملکرد انسولین و در نتیجه بی‌ارزش بودن جواب آزمایش می‌گردد، بنابراین اگر می‌خواهید قبل از انجام آزمایش خون، قهوه میل کنید بهتر است سه ساعت قبل از انجام آزمایش و البته قهوه خالی میل کنید تا جواب دقیق‌تری داشته باشید.
* سایر مواد قندی: بهتر است از خوردن غلات بدون سبوس قبل از انجام آزمایش قندخون خودداری کنید. همچنین از خوردن سایر مواد غذایی که حاوی قند فراوان هستند، مانند انواع شیره‌ها (شیره انگور) و انواع طعم‌دهنده‌ها که کربوهیدرات بالایی دارند، خودداری کنید.
قبل از آزمایش کلسترول خون چه چیزهایی را نخوریم؟
* برای آزمایش کلسترول خون، ناشتا بودن امری ضروری می‌باشد. بهتر است برای انجام آزمایش کلسترول خون، از پزشک مربوطه و یا آزمایشگاهی که قرار است در آنجا آزمایش انجام شود سۆال کنید که مدت زمان ناشتا بودن برای انجام آزمایش باید چند ساعت باشد. بعضی اوقات مدت زمان ناشتا بودن 6 تا 8 ساعت و در برخی موارد تمام طول شب (از شب تا صبح) باید ناشتا بود و در مواردی نیز زمان ناشتا بودن به 12 ساعت می‌رسد.
بهتر است از جویدن آدامس نیز در طول مدت ناشتایی خودداری کنید
* سعی کنید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که آزمایش کلسترول خون را صبح زود انجام دهید، به ویژه اگر از شما خواسته شده که 12 ساعت قبل از انجام آزمایش ناشتا باشید، در این صورت می‌توانید ساعت 6 و یا کمی دیرتر شام خود را خورده و صبح زود بیدار شده، به آزمایشگاه رفته و آزمایش خون بدهید.
* به آنچه که چند روز قبل از انجام آزمایش می‌خورید نیز دقت کافی داشته باشید. از خوردن گوشت قرمز، تخم‌مرغ و سایر مواد غذایی که حاوی چربی و کلسترول بالایی می‌باشند، خودداری کنید. در این صورت می‌توانید امیدوار شوید که جواب آزمایش دقیقی خواهید داشت.
* اگر مجبور هستید که به توصیه پزشک مربوطه، هر چند وقت یکبار آزمایش کلسترول خون انجام دهید، رژیم غذایی خود را تغییر ندهید، زیرا پزشک با توجه به رژیم غذایی روزمره شما می‌تواند تشخیص دهد که چرا کلسترول خون شما بالا می‌باشد.
از پزشک و یا آزمایشگاه مربوطه بپرسید که آیا محدودیتی در خوردن قهوه دارید یا خیر، زیرا در برخی موارد شما اجازه دارید که قهوه بخورید حتی اگر در ساعت‌های ناشتایی باشید.
چند نکته
در مدت زمانی که ناشتا هستید، از انجام ورزش خودداری کنید.
به جز آب از سایر نوشیدنی‌ها خودداری کنید.
بهتر است از جویدن آدامس نیز در طول مدت ناشتایی خودداری کنید.
رعایت نکردن هر یک از این عوامل می‌توانند بر روی جواب دقیق آزمایش تأثیر گذاشته و در نتیجه نتایج مطلوبی به دست نیاید.
توصیه‌های پزشک را رعایت کنید
از آن جایی که با یک آزمایش خون، چندین فاکتور (کلسترول، قند، تری‌گلیسیرید و …) با هم اندازه‌گیری میشود و برخی از آزمایش‌ها نیازمند 8 ساعت ناشتایی و برخی دیگر نیازمند 12 ساعت ناشتایی هستند و یا برخی دیگر ناشتا بودن در آنها ضروری نمی‌باشد، لذا توصیه‌های پزشک مربوطه را در مورد مدت زمان ناشتا بودن قبل از انجام آزمایش خون جدی گرفته و اگر لازم است از خوردن آب نیز خودداری کنید.
موارد افزایش AFP در بارداری
افزایش AFP با آنومالی‌های ساختاری بدن (fetal structural anomalies) ارتباط دارد که در زیر به برخی از آنها اشاره شده است:
الف) اختلالات طناب عصبی یا NTDs
لوله عصبی قسمتی از جنین است که به مغز و طناب نخاعی، عقب جمجمه و قسمت های عقبی مهره ها تبدیل می شود. اگر تکامل جنین به طور طبیعی انجام نشود ممکن است کودک با نواقصی در بخش های مذکور به دنیا بیاید.
نواقص لوله عصبی چیست؟
دستگاه اعصاب مرکزی کودک، مانند صفحه مسطحی از سلول ها آغاز می شود که در حالی که کامل می شود به درون یک لوله وارد می شود. جلوی لوله که در حدود روز 23 از حیات جنین بسته می شود به مغز تبدیل می شود. انتهای دیگر لوله که در حدود روز 28 از حیات جنین بسته می شود به انتهای پایینی نخاع تبدیل می شود. در صورتی که به هر دلیلی هر یک از این دو انتها بسته نشود نقصی در لوله عصبی رخ می دهد.
1- نوع شایع آن اختلال طناب عصبی باز[open neural tube defects] است که در آن مغز و طناب نخاعی از طریق شکافی در جمجمه و یا مهره‌ها در معرض محیط بیرون قرار می‌گیرند و مثال‌های معروف آن اسپاینا بایفیدای باز[open spina bifida] (حفره ای در ستون فقرات)، یا میلومننگوسل،[myelomeningocele] آنانسفالی (فقدان جمجمه) و آنسفالوسل[encephalocele] (حفره ای در جمجمه) است که با افزایش AFP تشخیص داده میشوند. قدرت تشخیص AFP برای اسپاینا بایقیدای باز قدرت تشخیص 90% و برای آنانسفالی قدرت تشخیص 98% دارد.
موارد نادرتر اختلالات طناب عصبی نوع بستة آن[closed NTDs] است که در آن نقص‌های نخاعی توسط یک لایة پوست پوشانده شده و مثال‌های معروف آن عبارتند از: لیپومیلومننگوسل[lipomyelomeningocele]، لیپومننگوسل[lipomeningocele] و اختلالات نورولوژیک ناشی از دفرمیتی طناب نخاعی[tethered cord](که با اندازه گیری AFP تشخیص داده نمی‌شود).
ب) اختلالات دیوارة شکمی[2] همانند گاستروشیزی[3] (نوعی فتق دیوارة شکمی همراه با افزایش شدید AFP که بعد از تولد قابل درمان است) و اٌمفالوسل.[4]، اختلالات مادرزادی کلیه، آترزی مری و هر وضعیتی که باعث دیسترس (آزردن) شود مانند تهدید به سقط (threatened abortion) و مرگ جنینی (Fetal demise) شود
ج) تراتوما[5] (تومورهای با منشاء سلولهای زایا)
د) سیستیک هایگروما.[6](اختلالات چند کانونی غدد لنفاوی)
از هر هزار نوزادی که در ایالات متحده به دنیا می آیند یک نفر آن ها دچار نقص لوله عصبی می باشد. درصد وقوع این بیماری در انگلستان بیشتر و در ژاپن کمتر است. علت تفاوت درصدها در کشورهای گوناگون مشخص نمی باشد.
پیشگیری از نقص لوله عصبی
علل نواقص لوله عصبی نامشخص است، اما معلوم شده که اگر زن به مدت یک ماه قبل از بارداری و نیز در طول سه ماهه اول بارداری یک بار در روز مقدار کمی اسید فولیک مصرف نماید، احتمال ابتلای فرزندش به نواقص لوله عصبی کاهش می یابد. در اوایل بارداری، آزمایش های جنین، مانند آزمایش خون و سونوگرافی معمولا نقص لوله عصبی را مشخص می کند. اگر نقص شدید باشد و یا احتمال زنده ماندن کودک کم باشد، زوجین می توانند تصمیم به سقط جنین بگیرند. اگر شما یا پدر فرزندتان دارای سابقه خانوادگی از نقایص لوله عصبی هستید، یا قرص های ضد تشنج مصرف می کنید و یا مبتلا به دیابت هستید قبل از بارداری با پزشک خود در این باره مشورت نمایید. برخی از مطالعات نشان می دهد چاق بودن مادر خطر ابتلا به نواقص لوله عصبی را در نوزاد افزایش می دهد، پس بهتر است قبل از اقدام برای بارداری به وزن ایده آل برسید.
درمان نقص لوله عصبی
در نقص لوله عصبی خفیف گاهی ممکن است هیچ علایمی بروز ندهد و هیچ درمانی هم لازم نباشد. برای موارد شدیدتر درمان با جراحی لازم می باشد. مثلا در هیدروسفالی یا تجمع مایع در مغز (آب آوردن مغز) لوله را وارد مغز می کنند و مایع را خارج می سازند. با این وجود ممکن است کودک به طور دائمی معلول بماند. در این صورت برای کودک ورزش درمانی تجویز می شود و به او کمک خواهند کرد تا با وجود معلولیت، زندگی خود را ادامه دهد.
غربالگری اختلالات طناب عصبی
جهت غربالگری اختلالات طناب عصبی از اندازه گیری مارکر AFP برای سه ماهه دوم استفاده می شود. این مارکر در ابتدا توسط کیسه زرده (Yolk sac) و سپس توسط کبد سنتز شده و به مقدار کم توسط دستگاه گوارش جنین تولید می شود. در انتهای سه ماهه اول تقریبأ تمام AFP از کبد جنین تولید می شود. بالاترین سطح سرمی AFP در جنین بین هفته های 11 تا 13 هفتگی تشکیل شده است. این پروتئین از سد خونی – جفتی عبور کرده و وارد گردش خون مادر می شود، مقدار خیلی کمی هم وارد حفره آمنیوتیک می شود. سطح آن در خون مادر تا هفته 26 الی 32 هفتگی در حال افزایش بوده و تا 250 نانوگرم در لیتر می رسد. جنین مبتلا به اختلالات طناب عصبی باز باعث نشر مستقیم AFP به فضای آمنیوتیک شده و غلظت آن در مایع آمنیون افزایش می یابد. همینطور سطح آن در خون مادر افزایش می یابد. تست‌های غربالگری سه ماهة دوم حساسیت بالایی (حدود 80%) برای تشخیص این اختلالات دارند. اختلال طناب عصبی به دو شکل دیده میشود:
در حالت نرمال میزان AFP MoM کمتر از 2.5 است و هرگاه مقدارAFP MoM از 2.5 بیشتر شود، روند پیگیری آن به ترتیب ذیل است:
الف) انجام سونوگرافی دو و یا سه‌بٌعدی: برای تأیید سن جنین، تشخیص دوقلو بودن و یا آننسفالی انجام می شود. (1 درصد بارداریها به صورت حاملگی دوقلویی می باشد که 2/3 آن دی زیگوت بوده و و 1/3 آن منوزیگوت می باشد).
توجة 1: قدرت تشخیص AFP برای آننسفالی 88% و برای اسپاینا بایفیدای باز 79% است. این اختلالات معمولاً در سونوگرافی با رزولوشن بالا از هفتة 18 به بعد قابل تشخیص بوده، ولی فرم‌های شدید آننسفالی زودتر از 16 هفتگی نیز در سونوگرافی قابل تشخیص است.
توجة 2:AFP MoM بیش از 5 همراه با uE3 MoM کمتر از 0.3 احتمال آننسفالی را مطرح می سازد.
ب) تکرار اندازه‌گیری AFP: اندازه گیری AFP به فاصلة 10- 7 روز بعد از اولین اندازه‌گیری در مواردی که AFP MoM بین 3.5-2.5 و سن جنین کمتر از 19 هفته است. تکرار این تست به منظور اثبات روند رو به افزایش سطح AFP بر اثر اختلالات طناب عصبی باز است.
توجه: در موارد ذیل تکرار تست AFP ضرورتی ندارد:
1- سن جنین از 19 هفته بیشتر باشد.
2- نتیجة تست غربالگری از نظر سندرم داون، اسکرین مثبت باشد.
3- AFP MoM از 3.5 بیشتر باشد.
در 5/3٪ بارداریها AFP MoM بیشتر از 2 است و در 50% موارد با تکرار این تست پس از یک هفته نتیجه طبیعی میشود و به بررسی بیشتر نیاز ندارد.
ج) مشاورة ژنتیک: به دلیل آنکه بسیاری از اختلالات ژنتیکی منجر به اختلالات طناب عصبی باز میشود مشاوره ژنتیک و در صورت لزوم انجام آمنیوسنتز برای بررسی اختلالات کروموزومی و ژنتیکی و اندازه‌گیری AFP مایع آمنیون توصیه می شود. در صورت بالا بودن AFP در مایع آمنیون، اندازه‌گیری استیل کولین استراز (برای اثبات نشت AFP از طناب عصبی) توصیه میشود. در صورت مثبت شدن استیل کولین استراز مایع آمنیون حتی با وجود طبیعی بودن یافته‌های سونوگرافی، تشخیص اختلالات لولة عصبی مسجل میشود.
د) به دنبال طبیعی بودن نتایج آمنیوسنتز و رد دیگر عوامل مربوط به مادر (مثل تومورهای تخمدان، نژاد، سیگاری بودن، نسبت خونی با شوهر، منطقة جغرافیایی، کم‌خونی، جنس جنین)، جفت یا جنین، بالا بودن غیر قابل توضیح AFP با افزایش ریسک پیامدهای نامطلوب بارداری و اختلالات جفتی (مثل کوریوکانژیوما،[7] کوریوکارسینوما[8] و مرگ جنین) همراه است.
پیامدهای نامطلوب بارداری که در پی افزایش AFP دیده میشوند عبارتند از:
– پارگی زودرس کیسة آب[9]
– زایمان زودهنگام[10]
– درد زایمان زودهنگام (Premature labor)
– تولد با وزن کم[11]: در مطالعة دکتر کاتز[12] و همکارانش مشخص شد که افزایش AFP می‌تواند ریسک زایمان نوزاد کم‌وزن را 2 تا 4 برابر افزایش دهد که این مسأله به دلیل زایمان زودرس و یا محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR) روی می‌دهد. در مطالعة دکتر هارلی[13]نیز مشخص شد که اگر افزایش AFP با سطح غیر طبیعی hCG (Mom>2.5 و یا MoM
– پره‌اکلامپسی
– IUGR
– دکولمان جفت:[14] AFP تا 10 برابر افزایش می‌یابد.
– مرده‌زایی
– IUFD
– کاهش مایع آمنیون[15]
– خونریزی وسیع هنگام زایمان[16]
– نارس بودن[17]
اتیولوژی افزایش AFP در این اختلالات این است که وجود هر گونه اختلال در عملکرد و یا ساختار جفت با ایجاد نقص در سد جفتی – خونی، سبب افزایش انتقال AFP از جنین به خون مادر شده و در نتیجه سطح AFP در خون مادر افزایش می یابد.
توجه 1: افزایش غیرقابل توضیح AFP به همراه یک یافتة غیر طبیعی در داپلر شریان رحمی[18] با افزایش ریسک ابتلاء به پره‌اکلامپسی، زایمان پیش از موعد، IUGR و IUFD همراه است.
توجة 2: در صورتی که سطح AFP MoM بین 2.5 تا 2.9 باشد، ریسک پیامدهای نامطلوب بارداری تا 19٪ افزایش می‌یابد و اگر به بیش از 5 برسد ریسک مزبور تا 70٪ افزایش می‌یابد.
توجة 3: حذف جنین در موارد چندقلویی[19] می‌تواند باعث افزایش قابل ملاحظة سطح AFP (4 تا 9 برابر میزان نرمال) شود.
توجه 4: کاهش AFP (MoM[20](درشتی نوزاد) همراه است.
توجة 5: اگر افزایش AFP با گزارش جفت سرراهی[21] در سونوگرافی سه ماهة اول و یا دوم همراه باشد، احتمال افزایش وقوع اختلالات جدی جفت مثل پلاسنتا اکرتا،[22] پلاسنتا اینکرتا[23] و پلاسنتا پرکرتا[24] وجود دارد.
توجة 6: در موارد افزایش AFP بررسی پاتولوژی جفت از نظر کوریونیک ویلیتیس و ضایعات عروقی جفت توصیه میشود. زیرا این اختلالات سبب افزایش احتمال نشت AFP از گردش خون جنین به مادر می شود.
توجة 7: افزایشAFP، در مادرانی که مبتلا به اختلالات ترومبوفیلیایی هستند نیز دیده میشود.
توجة 8: افزایش AFP با افزایش ناخوشی[25] نوزادان نظیر آپگار پایین (نمرة 4 تا 6)، آسفیکسی[26] و نیاز جنین به مراقبت‌های ویژه (نیاز به بستری در بخش مراقبت‌های ویژة نوزادان) همراه است.
توجة 9: ارتباط بالایی بین افزایش سطح AFP و سندرم مرگ ناگهانی نوزاد[27] مشاهده شده است.]19-14[
توجه 10: در جنین های دوقلویی قدرت تشخیص NTDs کاهش می یابد چرا که اگر یک جنین نرمال باشد، تولید پایین AFP در این جنین می تواند غلظت بالای AFP مترشحه از جنین دوم را بپوشاند و بنابراین بهتر است از Cut-off پایین تری برای بارداری های دوقلویی استفاده کنیم.
[1] . fetal structural anomalies
[2] . ventral or abdominal wall defects
[3] . gastroschisis
[4] . omphalocele
[5] . teratoma
[6] . cystic hygroma
[7] . choriocangioma
[8] . choriocarcinoma
[9] . Preterm Rupture Of Membranes (= PROM)
[10] . preterm delivery or birth
[11] . low birth weight
[12] . Katz
[13] . Harley
[14] . abruption placenta
[15] . oligohydroamnious
[16] . antepartum bleeding
[17] . prematurity
[18] . uterine artery Doppler
[19] . transabdominal multifetal reduction
[20] . macrosomia
[21] . placenta previa
[22] . placenta accreta
[23] . placenta increta
[24] . placenta percreta
[25] . morbidity
[26] . asphyxia
[27] . sudden infant death syndrome
تالاسمی از بیماری‌های ژنتیکی است که در اثر آن هموگلوبین ساختار طبیعی خود را از دست می‌دهد و بنابراین پدیدهٔ تولید هموگلوبین غیر مؤثر در بدن ایجاد میشود در نتیجه هموگلو بین معیوب قادر به اکسیژن رسانی مطلوب به اعضا بدن نیست.
تالاسمی از بیماری‌های ژنتیکی است که در اثر آن هموگلوبین ساختار طبیعی خود را از دست می‌دهد و بنابراین پدیدهٔ تولید هموگلوبین غیر مؤثر در بدن ایجاد میشود در نتیجه هموگلو بین معیوب قادر به اکسیژن رسانی مطلوب به اعضا بدن نیست. پس در واقع کمبود کلی هموگلوبین وجود ندارد، بلکه هموگلوبین غیرطبیعی افزایش یافته است.
هموگلوبین جزء انتقال دهنده اکسیژن در سلولهای قرمز خونی است. هموگلوبین شامل دو پروتئین مختلف به نام آلفا و بتا است.
اگر بدن توانایی تولید کافی از هر نوع پروتئین را نداشته باشد، سلولهای خونی بطور کامل شکل نمی‌گیرند و توانایی انتقال اکسیژن کافی را ندارند و نتیجه یک نوع کم خونی است که در طفولیت آغاز میشود و تا پایان عمر به طول می‌انجامد. هر چند تالاسمی یک اختلال منفرد نیست، اما یک گروه اختلالات از طرق مشابه بدن انسان را درگیر میکند. هرگاه گلبولهای قرمز و یا اریتروسیت ها به اندازه کافی هموگلوبین نداشته باشند، دو پدیده ممکن است مشاهده شود:
– هایپوکرومیا (کاهش رنگ پذیری گلبولهای قرمز): که ناشی از کاهش نسبت هموگلوبین به حجم گلبول قرمز
– میکروسیتوز (کاهش اندازه گلبول قرمز)
اختلال ژنتيكي در تالاسمي a (آلفا) از نوع حذفي (deletion) مي باشند و حذف ژنهاي سازنده گلوبين آلفا از روي كروموزوم 16 رخ مي دهد و از آنجائيكه 4 ژن آلفا در مقابل 2 ژن گلوبين b وجود دارد پس اشكال هموزيگوت و هتروزيگوت بيماري به چهار شكل ديده مي شوند:
1- هيدروپس فتاليس (بيماري هموگلوبين Bart)
فقدان هر 4 ژن a وجود دارد (–/–) .اين حالت باعث سقط جنين و مرگ رحمي مي گردد ، زيرا فقدان زنجيره a با زندگي خارج رحمي منافات دارد. جنین های مبتلا معمولاً با علائم هیدروپس فتالیس (تجمع مایع در حداقل دو عضو بدن) بدنیا می آیند.
زنجيره هاي گلوبيني گاما موجب شكل گيري هموگلوبين بارتز (Hb Barts (g4 و زنجيره هاي گلوبيني b باعث شكل گيري و هموگلوبين (H (b4 مي شوند. اين هموگلوبين ها توانايي حمل و نقل اكسيژن را ندارند و بي مصرف هستند.
nدر گستره خون محیطی در نوزاد مبتلا به هیدروپس فتالیس. انیزوسیتوزیس ، پویکیلوسیتوزیس و تعداد زیادی گلبول قرمز هسته دار مشاهده میشوند.
میزان شیوع آن 3-2% است.
2- بيماري هموگلوبين H
در اين بيماري 3 ژن از 4 ژن گلوبين آلفا حذف شده است و كم خوني حالت تالاسمي حدواسط را دارد در بيماري هموگلوبين H ، MCV دامنه اي در حدود 60-70 فمتوليتر دارد.
در گسترش خون هيپوكرمي، سلولهاي هدف (Target cells)، آنيزوسيتوز و پويكيلوسيتوز شدید ديده مي شود.
رنگ آميزي حياتي خون با آبي كريزل درخشان (Brilliant Cresil Blue)در بسياري از گلبولهاي قرمز اجسام آبي كمرنگي را نشان مي دهد كه در واقع رسوب HbH هستند. و ممكن است با رسوبات RNA در رتيكولوسيت اشتباه شوند.
در موارد وجود اجسام هموگلوبين H در RBC اصطلاحاً مي گويند RBC شبيه توپ گلف شده است.
شاخص های گلبول قرمز ( MCV ،MCH ، MCHC) کاهش شدید نشان میدهند.
هموگلوبین معمولا در حدود 6-10 گرم دردسی لیتر قرار میگیرد.
گستره خون محیطی در بيماري هموگلوبين H.کم خونی هیپوکروم میکروسیتیک ، انیزوسیتوزیس و تعداد زیادی سلول هدف مشاهده میشود.
3- صفت تالاسمي الفا ( a° هتروزيگوت و يا a+ هموزيگوت) یا آلفا تالاسمی تریت یا آلفا تالاسمی ماینور
با فقدان 2 ژن از چهار ژن آلفا مشخص مي شود و یافته های هما تولوژیک آن شبيه b تالاسمي مينور است.
ميكروسيتوز با MCV در حدود 65 تا 75 مشاهده مي شود.
آهن سرم و فريتين سرم طبيعي است.
در صورت بررسي خون بند ناف امكان يافتن 5 تا 6 درصد هموگلوبين Barts وجود دارد.
در بزرگسالان با بررسي بسيار دقيق ممكن است در بعضي موارد بتوان اجسام HbH رسوب كرده در RBC ها را مشاهده كرد.
در بزرگسالان به غير از بررسي هاي مولكولي هيچ راه ديگري براي رسيدن به تشخيص قطعي وجود ندارد.
گستره خون محیطی در صفت تالاسمی الفا.میکروسیتوزیس وهیپوکرومیای خفیف مشاهده میشود.
پزشکان اغلب تالاسمی آلفا خفیف را با کم خونی فقر آهن اشتباه می‌گیرند و برای بیماران آهن تجویز می‌کنند. آهن هیچ تأثیری بر درمان کم خونی تالاسمی آلفا ندارد.
4- تالاسمي a+ هتروزيگوت (ناقل خاموش)
در اين وضعيت يكي از 4 ژن گلوبين آلفا وجود ندارد.
در بزرگسالان بررسي خون و هموگلوبين، طبيعي است اما امكان دارد MCV اندكي كاهش داشته باشد و در حدود 75 تا 85 فمتوليتر باشد. معمولا خون محیطی نمای طبیعی دارد وتغیر خاصی را نشان نمیدهد.
در اين افراد مقادير Hb Barts در زمان تولد 1-2 درصد است.
در این مرحله عموماً فرد سالم است، زیرا کمبود بسیار کم پروتئین آلفا بر عملکرد هموگلوبین تأثیر نمی‌گذارد. به علت تشخیص مشکل، این مرحله حامل خاموش نیز نامیده میشود. هنگامی‌که فرد به ظاهر طبیعی صاحب یک فرزند با هموگلوبین H یا صفت تالاسمی آلفا میشود، مرحله حامل خاموش تشخیص داده میشود.
Hemoglobin Constant Spring هموگلوبین کنستانت اسپرینگ
یک فرم غیر معمول از مرحله حامل خاموش که به واسطه جهش در هموگلوبین آلفا رخ می‌دهد. علت این این نامگذاری آن است که این موضوع در منطقه‌ای در جامائیکا به نام کنستانت اسپرینگ کشف شده است. بیمار، همانند مرحله خاموش، هیچ گونه مشکلی را تجربه نمی‌کند.
درمان
از مصرف آهن در این بیماران باید بشدت ممانعت شود، چرا که منجر به پدیده افزایش بار آهن (Iron overload) شده و در نتیجه با رسوب در بافتهای مختلف بدن می شود.
تجمع بیش از حد آهن در بدن که ایجاد بیماری هموکروماتوز (Hemochromatosis) میکند، موجب افزایش جذب روده‌ای این عنصر همراه با رسوب و آسیب بسیاری از بافت‌ها نظیر کبد، قلب، پانکراس (لوزالمعده)، مفاصل وهیپوفیز میشود. محل اصلی تجمع آهن، غدد درون ریز مانند کبد، آدرنال (غده فوق‌کلیوی)، پانکراس، قلب و حتی مفاصل و عضلات است.
تجویز اسید فولیک در این بیماران توصیه می شود و برداشتن طحال (اسپلنوکتومی) بعنوان درمان نهایی مورد استفاده قرار می گیرد.
پیشگیری
در حال حاضر موثرترین راه پیشگیری از بیماری تالاسمی غربالگری این بیماری در سطح جمعیتی و سپس بررسی ملکولی افرادی می‌باشد که در غربالگری در زمره افراد تحت خطرطبقه‌بندی شده‌اند. برای این منظور در ایران برنامه کشوری غربالگری تالاسمی توسط وزرات بهداشت در حال انجام می‌باشد.
مشاوره ژنتیک
مشاوره ژنتیک در افرادی که در غربالگری در زمره افراد تحت خطر طبقه بندی شده‌اند و یا افرادی که دارای بستگان نزدیک مبتلا به تالاسمی هستند توصیه میشود. ریسک تکرار این بیماری در فرزندان بعدی یک زوج دارای فرزند مبتلا ۲۵٪ می‌باشد، که در صورت تعیین جهش در فرزند مبتلا و تأیید ناقل بودن والدین می‌توان با تشخیص قبل از تولد در طی دوران بارداری از وضعیت ابتلا یا عدم ابتلای جنین اطمینان حاصل نمود.
در برخی از موارد، خطر ابتلا به بیماری عفونت مجرای ادراری افزایش پیدا می کند. زنان به خاطر آناتومی خاصی که دارند ۵۰ درصد بیشتر از مردان به بیماری عفونت مجرای ادرار مبتلا می شوند. این عفونت دلیل ۸.۱ میلیون مراجعه افراد به پزشک است و می تواند دردناک باشد. اگر در دوران پس از یائسگی به سر می برید، احتمال ابتلا به عفونت مجرای ادرار افزایش پیدا می کند. در زنانی که دوران پس از یائسگی را تجربه می کنند؛ ابتلا به عفونت مجرای ادراری یکبار در سال رایج است. تغییر در PH واژن می تواند تعادل باکتری ها را تغییر دهد و مسیر باکتری ها به سمت مجرای ادرار باز نماید. این نوع عفونت در افرادی که رابطه جنسی فعالی دارند نیز شیوع بیشتری داد. البته به خاطر داشته باشید که ادرار کردن قبل و بعد از برقراری رابطه جنسی مانع از بروز چنین عفونت هایی می شود. زنانی که با دیابت دست و پنجه نرم می کنند نیز بیشتر از سایر افراد به عفونت مجاری ادرار مبتلا می شوند زیرا شرایط موجود بر روی سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارد. اینکه بدانید نشانه‌های این بیماری چیست و باید به دنبال چه مواردی باشید به شما کمک می کند از بروز آن پیشگیری کنید و در صورت ابتلا به عفونت مجاری ادرار، آن را به موقع درمان نمایید. پس همراه ما باشید تا برخی از نشانه های این عفونت را با هم مرور کنیم.
درد یا سوزشی که به هنگام دفع ادرار دیده می شود اغلب اولین نشانه از ابتلا به بیماری عفونت مجاری ادرار یا وجود باکتری در مجاری ادرار و مثانه است. با اینحال، این موضوع بدین معنی نیست که عفونت مجاری ادرار را مقصر اصلی ماجرا بدانید. اگر درد یا سوزش به هنگام دفع ادرار تنها یکبار رخ داد ، بقیه روز چنین دردی به سراغ شما نیامد و سایر نشانه ها و علائم در شما وجود نداشت ممکن است بدنتان از شر باکتری های مضر خلاص شده باشد و جایی برای نگرانی نباشد. به محض اینکه سوزش را احساس کردید بهتر است آب زیادی میل کنید تا بتوانید باکتری ها را از بدن خود خارج نمایید. اینکار مانع از توسعه عفونت به سایر قسمت های بدن می شود.
معمولا در چنین شرایطی تکرر ادرار وجود خواهد داشت. باکتری‌هایی که در این بیماری دیده می شود می تواند مجرای ادرار و دیواره مثانه را تحریک سازد. در چنین شرایطی احساس می کنید که به طور مداوم به دفع ادرار نیاز دارید.
تکرر ادرار یک نشانه هشدار دهنده برای وجود عفونت در بدن است. عفونت مجاری ادرار می تواند حس پر بودن مثانه را ایجاد کند اما زمانی که به دفع ادرار می پردازید تنها چند قطره از ادرار را می توانید دفع نمایید. تکرر ادرار در چنین شرایطی باعث تسکین درد یا راحتی شما نمی شود.
رنگ ادرار شما می تواند اطلاعات زیادی در مورد سلامت بدن در اختیارتان بگذارد. به عنوان مثال می توانید به کمک رنگ ادرار ، وجود عفونت را تشخیص دهید. هر چیزی که خارج از طیف طبیعی رنگ ادرار باشد می تواند شما را نگران سازد. رنگ تیره، قرمز یا قهوه ای در ادرار نشانه وجود عفونت است. قبل از اینکه نگران این موضوع شوید، رنگ ادرار را در ۲۴ ساعت مورد بررسی قرار دهید. چغندر و سایر مواد غذایی می تواند رنگ ادرار را به نارنجی، صورتی یا قرمز تغییر دهد. اگر رنگ ادرار بدون مصرف چنین موادی تغییر پیدا کرد بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
لازم نیست هر بار که به دفع ادرار می پردازید آن را بو کنید اما وجود بوی بسیار بد در ادرار، نشانه رایجی از عفونت مجاری ادرار است. با اینحال باید به خاطر داشته باشید که برخی از غذاها ممکن است بوی ادرار را تغییر دهند. قهوه و مارچوبه دو مورد از مقصرهای اصلی تغییر بوی ادرار هستند. اگر بوی ادرار برای چند روز ادامه داشت یا رنگ آن تغییر پیدا کرد بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید.
زنان کهنسال ممکن است درد، فشار یا گرفتگی را به هنگام ابتلا به عفونت مجاری ادرار در اطراف مثانه یا لگن تجربه کنند. در برخی از افراد، درد یا گرفتگی ممکن است نشانه اصلی باشد و در کنار آن خستگی و درد عضلانی نیز وجود داشته باشد. وجود چنین نشانه هایی اغلب نادیده گرفته شده یا به شرایط دیگری نسبت داده می شود اما اگر چنین مواردی را تجربه کردید بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا شرایط شما مورد بررسی قرار گیرد.
نشانه‌های عفونت مجاری ادرار در طول چند روز به وجود می اید. این نوع عفونت ممکن است با سوزش به هنگام دفع ادرار آغاز شود و سپس به تدریج افزایش یابد. در چنین شرایطی باید روزهای بعدی را به دنبال تغییر رنگ در ادرار خود باشید و ان را مورد بررسی قرار دهید. از آنجایی که عفونت مجاری ادرار می‌تواند بسیار دردناک باشد و در زندگی روزمره شما تداخل ایجاد نماید؛ باید به دنبال بهبود و تسکین نشانه‌ها بود. نشانه‌های موجود را می‌توان به کمک مصرف آنتی بیوتیک تجویز شده بهبود بخشید. اگر شما نیز جزو آن دسته از افرادی هستید که به عفونت مجاری ادراری مبتلا هستند، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا کشت ادرار و تجویز دارو آغاز شود. برای اینکه احساس بهتری داشته باشید کارهای زیر را مدنظر قرار دهید:
من به دو دلیل بارها و بارها درباره‌ی سکته در برنامه‌‌های تلویزیونی‌ام صحبت کرده‌ام، زیرا نه تنها سکته موجب از کارافتادگی و در نهایت مرگ میشود بلکه به این دلیل که اغلب زنان از اینکه در چه خطری قرار دارند، آگاه نیستند. سکته سومین عامل اصلی مرگ و میر در بین زنان است و تعداد سکته‌های زنان در سال نسبت به مردان بیشتر است. با این وجود من متوجه شدم که اغلب مردم تصور می‌کنند که سکته یک بیماری مردانه است و علائم آن را در مردان جستجو می‌کنند. تعداد اندکی از مردم بر این امر واقفند که سکته در زنان می‌تواند علائم متفاوتی از مردان داشته باشد.
این نکته دقیقا همین هفته گذشته در طی عملیات نجات در اوهایو بر من آشکار گشت و نشان داد از هر ۱۰ زن تنها ۱ زن برخی از علائم کمتر رایج سکته در زنان، آگاهی دارد. من مدتی علائم و نشانه‌های سکته را بررسی نمودم که در اختیارتان قرار می‌دهم تا در تشخیص بهتر سکته هم برای خودتان و هم عزیزانتان که ممکن است در خطر سکته باشند، کمکتان میکند.
چه کسانی در خطر سکته قرار دارند؟
فاکتورهای خطرناک زیادی وجود دارند که هم درباره زنان و هم مردان صدق میکند و خطر سکته را افزایش می‌دهد. که این فاکتورها عبارتند از:
سابقه سکته در بین اعضای خانواده.
فشار خون بالا یا کلسترول بالا.
ابتلا به دیابت.
استعمال دخانیات.
بی‌تحرکی یا اضافه وزن.
اما اغلب زنان آگاه نیستند که در صدر این فاکتورهای خطر زیر مجموعه‌ای از فاکتورهای خطرناک دیگر وجود دارد که مختص زنان است که خطر سکته را افزایش می‌دهد. که عبارتند از:
ابتلا به میگرن‌هایی که تجلی و پیش درآمدهایی مقدم بر خود دارد، آنچه که در زنان بسیار شایع است.
مصرف انواع خاصی از قرص‌های ضدبارداری یا بهره‌گیری از هورمون به جای درمان.
بارداری که موجب فشار خون شده و عملکرد قلب فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
من این نکات را برای متوقف ساختن روش‌های کنترل بارداری یا اجتناب از بارداری برایتان ذکر نمی‌کنم. این فاکتورها در مقابل فاکتورهای اصلی که در ابتدا ذکر کردم چندان حائز اهمیت به نظر نمی‌رسد. اما من معتقدم آگاهی از برخی موارد برای کاهش خطر سکته و تشخیص علائم آن در مراحل اولیه برای زنان به طرزی باورنکردنی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
علائم هشدار دهنده سکته:
شایع‌ترین علائم سکته شامل بروز ناگهانی:
بی‌حسی یا ضعف در صورت، دست‌ها یا پاها به ویژه در یک طرف بدن.
سردرگمی، اختلال در صبحت کردن یا اختلالات درکی.
اختلال در دید یک چشم یا هردو چشم.
اخلالات تحرکی، سرگیجه یا عدم تعادل یا هماهنگی.
سردردهای شدید بدون علت.
هم زنان و هم مردان ممکن است از این علائم رنج ببرند اما ممکن است زنان علائم دیگری نیز داشته باشند که در مقایسه با علائم ذکر شده کمتر شایع است.
بیهوشی یا غش.
ضعف عمومی و نه فقط ضعف در قسمت خاصی از بدن.
اختلالات تنفسی.
سردرگمی، بی‌روحی یا احساس سرگشتگی.
تغییر ناگهانی در رفتار.
هذیان‌گویی.
احساس پریشانی.
حالت تهوع یا استفراغ.
درد ناگهانی در اعضاء بدن.
حمله‌ی صرعی.
سکسکه.
این لیست می‌تواند نگران کننده باشد. با این وجود، آخرین باری که سکسکه کردید را به خاطر دارید؟ نگران نباشید؛ احتمالا ناشی از سکته نبوده است. نکته‌ای کلیدی که باید در ذهن خود جای دهید این است که زنگ خطر هنگامی به صدا در می‌آید که چندین علائم با هم ظاهر شوند. شاید سکسکه به تنهایی نگران کننده نباشد اما اگر با احساس ضعف و تهوع همراه شد، چه چیزی در پی خواهد داشت؟ مورد سکسکه از آن مواردیست که احتمالا به تنهایی دال بر سکته نخواهد بود. البته هیچ یک از موارد بالا به تنهایی حاکی از سکته نیستند بلکه بروز دو یا چند مورد از آنها با هم دال بر آن است که فرد مستلزم کمک است.
برای پیشگیری از سکته چه باید کرد؟
دو دیدگاه در اینباره وجود دارد. نخست اینکه فاکتورهای خطرزا را به حداقل برسانید. استعمال دخانیات، چاقی، دیابت و فشار خون بالا از فاکتورهای خطرناک و عمده‌ی بروز سکته هستند. خوشبختانه، این فاکتورها در زمره فاکتورهایی قرار دارند که راه حل‌هایی برای آنها وجود دارد. با پزشک خود درباره‌ی نحوه‌ی ترک سیگار مشورت کنید و از برنامه‌ی غذایی و ورزشی خاصی پیروی کنید. خوردن صحیح نه تنها کمک میکند تا اضافه وزن خود را کاهش دهید بلکه کمک میکند تا فشار خون و کلسترول خون را نیز پایین بیاورید. این تغییرات کوچک تاثیرات بزرگی بر سلامت عمومی در پی خواهد داشت و به عبارتی موجب افزایش طول عمر شما می‌گردد.
دوما باید بدانیم سکته چگونه است. علائمی که از سکته در بالا عنوان نمودم را با خود همراه داشته باشید و موارد دیگری را به آن بیافزائید. به این صورت اطلاعات همواره در دسترس شما خواهد بود. چنانچه تصور می‌کنید شخصی دچار سکته شده سرعت عمل به خرج دهید:
صورت: از شخص بخواهید تا لبخند بزند و ببینید که آیا یک طرف از صورتش می‌افتد یا خیر.
بازوها: از شخص بخواهید بازوهای خود را بلند کند و ببینید که یک طرف در حال افتادن است یا خیر.
تکلم: از شخص بخواهید تا عبارتی ساده را تکرار نماید و ببینید که گفتارش هماهنگ است یا عجیب.
زمان: هر یک از این نشانه‌های بالا دال بر آن است که شخص دچار سکته شده است. با اورژانس تماس بگیرید. چنانچه فرد متحمل علائم دیگری غیر از این مواردی که در بالا ذکر شد، بود که مشکوک به سکته می‌نمود باز هم با اورژانس تماس بگیرید. به یاد داشته باشید که زمان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.